Yeni sintetik təmiz fazalı beta trikalsium fosfatla augmentasiya və defektlərin rekonstruksiyası

Mono-mərkəzli açıq tədqiqatda 325 pasiyent sümük auqmentasiyası məqsədilə beta-trikalsium fosfat (  TKF) qranulları ilə müalicə olunmuşdur. 289 pasiyentdə tək CERASORB M, qalan pasiyentlərdə isə bu sümük əvəz edici material autogen sümüklə kombinasiyada istifadə olunmuşdur. Hazırki sümük əvəzedici material əsasən apikoektomiyadan, adi və ağıl dişləri çəkildikdən sonra yaranan sümük boşluqlarının doldurulması üçün istifadə olunmuşdur. 84 kliniki halda membrandan istifadə olunmuşdur. Pasiyentlər 1 həftə sonra, 3-cü və 6-cı ayda, və bəziləri 9-cu ayda müşahidə olunmuşdurlar. Bərpa olunan defektlərin əksəriyyətinin ölçüləri 1.5sm qədər, bəzilərinin isə 7 sm qədər idi. Sintetik qranullarla davranmaq asan və rahat idi.Sümük əvəzedici materialın kəmiyyətindən və müalicə olunan sahənin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, o 3-9 aydan sonra rezorbsiya olunmuşdur. Səkkiz pasiyentdə (2.8%) iltihablşma əlamətləri müşahidə olunmuşdur. Onların üçündə yarananın sağalma prosesi ləngimişdir.

Dr.med.dent. Dr.sc.hum. Stefan Schermer
Berlin, Germany.

• Giriş

Dental implantlar vasitəsilə tam və hissəvi adentiyanın ortopedik müalicəsi ümumi qəbul olunmuş müalicə növünə çevrilmişdir.
Uğurlu nəticələr əldə etmək üçün adekvat sümük həcminin olması vacib şərtdir. Bu kök şəkilli implantatların uyğunlaşdırılması və osteointeqrasiyasını təmin etmək məqsədilə adekvat ilkin sabitliyi üçün lazımdır.
Neukam və Buser göstərmişlər ki, alt və üst çənədə implantat yerləşdirmək üçün müəyyən minimal sümük həcmi (həm vertikal həm transverzal) tələb olunur. Dişlər çəkildikdən sonra yaranan sümük defektləri müalicəsiz qaldığı səbəbindən, çox vaxt alveol çıxıntısı əsasən üst çənənin distal şöbəsində artıq dərəcədə rezorbsiyaya uğrayır. Üst çənədə sinusun dibinin enməsi nəticəsində vertikal və/və ya horizontal sümük itkisi baş verir və bu da sinus-liftinq əməliyyatı tələb edir.
Ortopedlər hesablanmış ideal ortopedik konstruksiya əsasında implantat yerləşdirmədə təkid etməlidirlər. Əvvəl ki “harda sümük var ora implantat yerləşdirmək” prinsipi artıq qəbul olunmazdır və bu da sümük auqmentasiyasına və rekonstruksiyasına tələbatı artırır.
Bu məqsədlə geniş tətbiq olunan allo- və ksenotransplantatlar artıq təhlükəsiz sümük transplantasiya materialı kimi gözlənilən tələblərə cavab verir. Bu yalnız onların bioloji materiallara xas olan potensial qalıq risklərinə görə deyil. Sümük autotransplantatları bir çox həkimlər üçün “qızıl standart” olaraq qalır, halbuki onların sümük transplantat materialı kimi funksionallığı, və həmçinin onların alınması ilə bağlı donor sahənin ağrılığı və travma nəticəsində pasiyentdə yarana bilən fəsadların əmələ gəlməsi riski onlara qarşı getdikcə kritik münasibət yaradır. Razılaşmaq lazımdır ki, sümük transplantasiya materialının seçimində iqtisadi amilləri də nəzərə almaq lazımdır.
İndiki zamanda müxtəlif sintetik transplantasiya materialları mövcuddur. Hazırki tədqiqatda sümük regenerasiyası üçün “CERASOR M” adlı, poliqonal qranula strukturalı yeni beta-trikalsium fostatın (β -TKF) yararlılığı və kliniki faydası öyrənilmişdir.

• Material və metodlar

Sentyabr 2004-Dekabr 2005 tarixləri arasında bütün namizəd olan pasiyentlərdə boşluqların doldurulması və sümük transplantasiyası məqsədilə sintetik sümük regenerasiya materialı ayrılıqda və ya autogen sümük ilə kombinasiyada istifadə olunmuşdur.

Sümük regenerasiyası üçün CERASORB M – yeni sintetik, təmiz-fazalı β-TKF istifadə olunmuşdur. Qranullar şəklində olan material iki ölçüdə, 500-1000 µm və 1000-2000 µm ölçülərdə buraxılır. Materialın fərqli cəhətləri onun çox məsaməli (multiporous) olması və qranulların poliqonal strukturaya malik olmasıdır. Qranulların xüsusi mikro-, mezo- və makroməsaməliliyi materialın sətihinin sahəsini xeyli artırır. Bu xüsusiyyəti onun plazma və toxuma suları ilə islanmasını və autogen proteinlərin ona adheziya olmasını (yapışmasını) təmin edir, və bu da onun rezorbsiya olunmasına kömək edir. Məsaməli sistemlər, onların mikroorqanizmlər tərəfindən potensial kolonizasiya olunması və buna qarşı hüceyrə müdafiə mexanizmlərinin işə düşməsi səbəbindən tez-tez tənqid olunurlar. Bu çatışmazlığı aradan qaldırmaq üçün CERASORB M məsaməli strukturası optimallaşdırılmışdır. Səthin genişlənməsi sayəsində yaranan çoxməsaməli sistem həmçinin osteogenez/osteoinduksiyaya xidmət edən artım amillərinin matriçaya keçməsinə və sümük-yaradan hüceyrələrin və biləşdirici toxuma liflərinin onun içinə inkişaf etməsinə şərait yaradır. Bu da matriçada multisentrik (çox ocaqlı) osteogenez mənbələrinin yaranmasını təmin edir.Makroməsamələr isə öz növbəsində matriçaya inkişaf etmiş hüceyrə və lif elementlərinin və yeni əmələ gəlmiş sümüyün qidalanması üçün oraya qan damarlarının inkişaf etməsinə şərait yaradır.
CERASORB M adlı ß-TKF çox yüksək fazalı təmizliklə (<99%) səciyyələndirilir. Hətta ən həssas testlər belə onun tərkibində hidroksiapatit və ya -TKF kimi qatışıqlar aşkar edə bilmir.
Biomaterial sərt, qızdırılıb-bitişdirilmiş karkasa pərçimləndirilmiş iri ilkin hissəciklərdən ibarətdir. Bu cür struktura onun kiçik hissəciklərə erkən parçaıanmasının qarşısını alır, hansı ki ətraf toxumaların aseptik iltihablaşmasına səbəb ola bilər. Bu fenomen əvvəllər qeyri adekvat ölçüdə, qeyri stabil sümük əvəzedicilər istifadə olunduqda məlum olmuşdu.
CERASORB M qranullarını tətbiq etməzdən əvvəl onun qoyulacağı sümük sahəsi bor ilə çox sayda dekortikasiya olunur (deşik-deşik edilir). Bu zaman yaradan çıxan təzə qan qranulları isladır. Əgər yarada kifayət qədər qan əmələ gəlməzsə, bu zaman venadan qan alınıb yaraya əlavə edilir. Hazırki tədqiqatda bəzən TZP-dan (trombositlərlə zənginləşdirilmiş plazma-PRP ) istifadə olunurdu.
Üzləşdiyimiz şəraitlərdən asılı olaraq, transplantasiya materialı YSR (yönləndirilmiş sümük regenerasiyası-GBR) üçün istifadə olunan sorulan ( EPIGUIDE) və ya sorulmayan (TefGen) membranlarla örtülürdü. EPIGUIDE patentlənmiş, çox qatlı strukturaya malik, tam sorulan, sintetik polilaktit membrandır. O, 2-3 ay baryer funksiyası daşıyır və 6-12 ay ərzində sorulur. HIDROFIL membranası (Kensey Nash ( ABŞ) firması tərəfindən istehsal olunur və Curasan AG (Almaniya) firması tərəfindən yayılır) immunoloji inaktivdir, CO2 və H2O-ya parçalanır və orqanizm tərəfindən tolerant qarşılanır. O, istənilən ölçüyə asanca uyğunlaşdırılır, təhlükəsiz davranılır və tez tətbiq ola bilir. Əksər hallarda onu fiksasiya etməyə gərək yoxdur, yalnız onun üstü örtülməlidir.
TefGen membranası sintetik politetraftoretilendən (PTFE/Teflon) ibarətdir və biokimyəvi cəhətdən yüksək dərəcədə inertdir. Sorula bilməsədə, o artıq dərəcədə biouyğundur. Münasib elastiklik və səth teksturasına görə iki növdə mövcuddur. Hər iki növ membran açıq qala bilər. Bakterial kolonizasiyaya çox az rast gəlir. Membrana 4-6 həftədən sonra minimal invaziv prosedura daxilində atravmatik çıxarıla bilər. Bu o deməkdir ki, əksər hallarda olduğu kimi, membrani çıxatmaq üçün əlavə kəsik aparmağa ehtiyac yoxdur.
Bu tədqiqata daxil edilmiş pasiyentlərə adekvat rekonstruksiya və ya auqmentasiya aparıldıqdan müəyyən müddət sonra bir və ya iki etaplı, silindrik və ya diş kökü şəklində titan implantatlar (3 i implant Innovations Inc., USA) yerləşdirilmişdir.
Yerli anesteziya üçün bir qayda olaraq tərkibində artikain olan Ultrakain istifadə olunmuşdur. Analgetik kimi bir qaydada olaraq İbubrofen-600 mq istifadə olunmuşdur. Əməliyyatdan öncə antibiotiklər yalnız ağız daxili şəraitə görə təyin olunmuşdur. Əməliyyatdan sonra ağız daxili iltihablaşma əlamətləri olan pasiyentlərə 5-8 gün klindamisin HCL- 600 mq (gündə 1 tab.peroral) təyin olunmuşdur. Bütün pasiyentlər kliniki və rentgenoloji olaraq (sərt toxumaların qalınlığını və uzunlq ölçülərini göstərən rəqəmsal ortopantomoqramma- OPQ) müəyyən vaxtdan bir müşahidə olunmuşdurlar: kliniki – tikişləri sökmək üçün bir həftədən sonra, rentgenoloji – 3-cü və 6-cı aylarda rəqəmsal OPQ. Ən uzun müşahidə zamanı 12 ay olmuşdur.
Tədqiqatın planına uyğun olaraq məlumatların heç bir statistik analizi aparılmamışdır. Daha doğrusu, rentgenoqrammalar və kliniki kurs təsviri olunaraq öyrənilmişdir.

• Nəticələr

Sentyabr 2004-Dekabr 2005 tarixləri arasında 325 pasiyent CERASORB M materialı ilə müalicə olunmuşlar və onların stasionar və ambulator müayinələri və müşahidələri sənədləşdirilmişdir. Onların 289-da CERASORB M materialı sümük regenerasiyası üçün təklikdə tətbiq olunmuşdur. Qalan 36 pasiyentdə rekonstruktiv və peri-implantat müalicəsi və ya alveol rekonstruksiyası üçün CERASORB M materialı aotugen sümüklə kombinasiyada istifadə olunmuşdur. Axırıncı pasiyent qrupunun (36 pasiyent) məlumatları yalnız CERASORB M materialı (autogen sümüksüz və ya TZP-sız) ilə müalicə olunan pasiyentlərinki ilə müqayisə ola bilmədiyinə görə onlar tədqiqatdan çıxarılmışlar.
Yalnız CERASORB M materialı (autagen sümüksüz və ya TZP-sız) ilə müalicə olunan qrup 14 və ya 84 yaşlar arasında (orta yaş 38.5)108 qadın və 181 kişidən ibarət idi. Onlara transplantasiya əməliyyatı olundu: vertikal daraq auqmentasiyası/üstdən qoyulma transplantasiya (onlay grafting) (n=52), sinus-liftinq(n=17),alveol çıxıntısındakın kistaların müalicəsi (n=59), ortoqrad və ya retroqrad apikoektomiyadan sonra yaranan boşluqların doldurulması (n=82), diş yuvalarının rekonstruksiyası (n=107) və ağıl dişlərinin çəkilməsi (n=329 diş).
Ağıl dişlərinin çəkilməsindən sonra yaranan qüsurların rekonstruksiyası aparılan pasiyentlər qrupunda (hər pasiyentdə 1-4 defekt) boşluqların doldurulmasına ehtiyac oldu. Apikoektomiya aparılan qrupda hər müalicə olunandiş 1-dən 3-ə qədər kök sayına malik olan diş kimi hesablanmışdır və 1,2,3- köklü dişlər arasında fərq qoyulmamışdır.
YSR üçün membranlar 84 pasiyentdə istifadə olunmuşdur. Onların (membranların) 23 sorulmayan membran (TefGen) olmuşdur və bəziləri açılmışdır. Onların 61 isə sorulan membran olmuşdur (Epiguide) və onlarda minimal sayda və ölçüdə açılma olmuşdur.
Yuxarıda adı çəkilən göstərişlərin hamısında ß-TKF qranulları asanlıqla defektlərə doldurulmuşdur. Bu tədqiqata cəlb olunmuş 289 pasiyentin 281-də heç bir ümumi və ya yerli ağızdaxili iltihablaşma əlaməti qeydə alınmamışdır. Onların heç birində prosedurlardan sonrakı infeksiyalaşma və ya pis yara sağalması müşahidə olunmamışdır. Bütün kliniki hallarda tikişlər yara sağalandan ən çoxu 10 gün sonra sökülmüşdür. Pasiyentlərin 13-də sümük transplantasiya materialı gec əməliyyatdan sonrakı dövrdə selikli qişadan xaricə çıxmışdır. Buna baxmayaraq,yaranın reviziyasına ehtiyac yox idi.
Qalan 8 pasiyentdə iltihablaşma əlamətləri müşahidə olunmuşdur. Onlarin 3-də pis yara sağalması, başqa ikisində isə membran itkisi olmuşdur. Yarası pis sağalan iki pasiyentin və membran itkisi baş verən iki pasiyentin həddən artıq nikotin qəbul etdikləri aşkarlanmışdır. Bu pasiyentlərin heç birində sümük transplantasiya materialını çıxarmağa ehtiyac olmadı. Onların hamısı antibiotiklər altında problemsiz sağaldı.
Tədqiqatda sümük qüsurları ölçülərinə görə üç qrupa bölünmüşdür: 1.5sm³ qədər olan, 1.5sm³-2.5 sm³ arasında olan və 2.5 sm³ çox olan. Ölçüsü 5 sm³ artıq olan defektlər “kritik ölçülü” hesab edilmişlər.
123 pasiyentdə 1.5 sm³ ölçüdə qüsurlar aşkarlanmışdır.Onların 92-də sümük transplantasiya materialı 3 aydan sonra,qalan 31-də isə 6 aydan sonrasümüklə əvəz olunmuşdur.
106 pasiyentdə qüsurların ölçüləri 1.5 sm³-2.5 sm³ arasinda idi. Onların 71-də transplantasiya materialı 6 aydan sonra, qalan 35-də isə 6-9 ay müddətində tamamilə sorulmuşdur.
60 pasiyentdə qüsurların ölçüləri 2.5sm³ artıq idi və bəzilərində təxminən 7 sm³ qədər idi. Onların hamısında homogen konsolidasiya rentgenoloji olaraq 6-12 aylarda görünürdü.
Sonrakı dövrdəki izləmələr yalnız rentgenoloji olmuşdu. Sümük biopsiyası vertikal daraq auqmentasiyası,sinus-liftinq və diş yuvalarının rekonstruksiyası aparılan 23 pasiyentdə 3, 6 və 9 ay sonra həyata keçirilmişdir. Alınmış bioptatlardan bəziləri histoloji tədqiq olunmuşdur. Bu tədqiqatlar, faqositoz və ya yad cisim reaksiyası səbəbindən sümük itkisinin heç bir histomorfoloji əlamətlərini aşkar etməmişdir.
84 pasiyentdə tətbiq olunan membranlar transplantatın sağalmasına və 82 kliniki halda onun (transplantatın) səthinin konsolodasiyasına (bərkiməsinə) yardım etmişdir.

• İki səciyyəvi kliniki hal

Birinci pasiyent (1-6 Şəkillər) – SB, 47 yaşda. Diaqnoz:46 və 47 dişlər bərpa oluna bilməmişlər. Müalicə: 46 və 47 dişlər çəkilmişdirlər. Onların yuvaları həcmi 1 sm³ və qranulların ölçüləri 1,000-2,000 µm olan, CERASORB M materialı ilə doldurulmuş və EPİGUİDE membranası ilə örtülmüşdürlər.
Izləmələr: əməliyyatdan sonrakı rəqəmsal OPQ. Tikişlər 1 həftə sonra sökülmüşdür. Rəqəmsal OPQ 3 və 6 ay sonra çəkilmişdir. 6 ay sonra sümük biopsiyası və 2 implantatın (3 i NT 5×15 mm) yerləşdirilməsi həyata keçirilmişdir. 6 ay sonra histoloji tədqiqat aparılmışdır: sümük transplantasiya materialı artıq aşkar olunmamışdır. Transplantasiya olunan sahədə remodelizasiya olunan, qismən lövhəşəkilli (lamellar) sümüyün aktiv matrisası aşkarlanmışdır.

İkinci pasiyent ( 7-15 şəkillər ) – AB, 63 yaşda. Diaqnoz: 11, 12 və 22 dişlər ətrafında lokallaşmış dərin marginal parodontit; 12, 11 və 22 dişlərdə restavrasiya proseduraları səbəbindən geniş periapikal osteolizis. Müalicə:11, 12, 22 dişlərin çəkilməsi və kistektomiyası; boşluqlar həcmi 2 sm³ və qranulların ölçüləri 1,000-2,000 µm olan,CERASORB M materialı ilə doldurulmuşdurlar və EPİGUİDE membranası ilə örtülmüşdürlər. Toxuma nümunələr histoloji tədqiqata göndərilmişdirlər. Əməliyyatdan öncə nəzərdən qaçan aktinomisetlər yaranın sağalmasını ləngitmiş və auqmentasiyasının effektivliyini bir az azaltmışdırlar.
12, 11 və 22 dişlərin yerlərinə implantatlar yerləşdirikdən əlavə, pasiyentdə daraq auqmentasiyası aparılmış və 26, 32, 33 və 43 dişlər nahiyyəsinə (31 dişi çəkdikdən sonra) implantatlar yerləşdirilmişdir. Həmçinin 46 dişdə apikoektomiya aparılmış və bütün yaranan boşluqlar CERASORB M materialı ilə doldurulmuşdur.
Histologiya: kista anaerob orqanizmlərlə kolonizasiya olunub.
Antibiotikoterapiya: klindamycin, 600 mg, q.i.d. 8 gün; doksisiklin, 200 mg,q.d. 20 gün İzləmə: Əməliyyatdan sonrakı rəqəmsal OPQ. Tikişlər 1 həftə sonra sökülmüşdür. Rəqəmsal OPQ 3 və 6 aydan sonra çəkilmişdir. 6 aydan sonra implantatlar yerləşdirilmişdir: 26 dişin yerinə 3 i NT, başqa yerlərə isə 3i OSS implantatları.

• Müzakirə

Məlumdur ki, sümük autotransplantatları ən yaxşı artım və sağalma potensialına malikdirlər. Əgər onların donor sahədən alınması həkimin vaxtını çox almırsa və bununla da onun gündəlik iş rejimini pozmursa onlar defektlərin rekonstruksiyası üçün “qızıl” standart olmağa davam edəcəklər. Müxtəlif donor sahələri mövcuddur: alt çənədə-alt çənə bucağı, mental nahiyyə; üst çənədə – retromolyar və palatinal nahiyyələr və böyük həcmdə transplantat əldə etmək üçün qalça sümüyünün darağı və qamış sümüyünün baş hissəsi. Donor sahənin yerləşməsindən asılı olmayaraq,transplantatın alınması mütləq ikincili kiçik və ya böyükəməliyyat sahəsi tələb edir. Donor sahənin potensial ağırlaşma dərəcəsi professional, mahir texnika ilə azaldıla bilər. Lakin məruzələrdən göründüyü kimi ağırlaşmalar hələdə 20%-30% təşkil edir.
Autagen sümüyün yaxşı proqnozlaşdırıla bilməyən rezorbsiyası da başqa bir problemdir. Qalça sümüyünün darağından və qamış sümüyünün baş hissəsindən transplantatlarının alınması əməliyyatın dəyərini işçi personalını və material baxımından
xeyli artırır. Demaya ehtiyyac yoxdur ki, bu cür əməliyyatlar ekonomik nöqteyi nəzərdən hər pasiyent üçün münasib deyil.. Niedhart və başq. və St. John və başq. aşkar etmişlər ki, qalça sümüyünün darağından autogen sümüyün transplantatının alınması üçün (məhkəmə və texniki baxımdan) bir neçə yüz avrodan min dollardan artığa qədər pul lazımdır. Bunlar göstərir ki,sintetik sümük regenerasiyası materialları sümük autotransplantatlarına həmçinin qiymət baxımdan da alternativdir.
Sabo və əməkdaşları tərəfindən multisentrik (çox faktorlu) tədqiqat aparılmışdır. Eyni pasiyentlərdə implantat yerləşdirmə zamanı bir tərəfə sümük autotransplantatları, digər tərəfə isə CERASORB M materialı ilə sinus auqmentasiyası aparılmışdır. Tədqiqatçılar 6 ay sonra sümük autotransplantatları və CERASORB M arasında əhəmiyyətli dərəcədə histoloji və histomorfometrik fərqlər olmadığını aşkarladılar. Qeyri-autogen sümük transplantasiya materialları sintetik və ya yarımsintetik,heyvan (öküzlərdən) və ya insan mənşəli ola bilər. Axırıncılar, yəni bank sümüyü, danılmaz bir sürətdə cərrah və pasiyent üçün qisməndə olsa qalıq riski ilə bağlıdır. Ədəbiyyatda tez-tez məruzə olunan BSE-in, yad proteinlərin və prionların potensial transmissiyasının və həmçinin öküzlərdən hazırlanmış materiallar ilə transplantasiyanın potensial riskinin qarşısını almaq mümkün deyil. Bundan əlavə, bu yaxınlarda məhkəmə qərarı ilə öküzlərdən hazırlanmış materiallarla müalicə olunacaq pasiyentləri daha ətraflı məlumatlandırmaq tapşırılır. Bundan əlavə, bu müalicə pasiyentlərin şərəfinə toxuna bilər.
Hidroksiapatit və ß-TKF kimi bir çox sintetik sümük transplantasiya materialları ya müxtəlif dərəcədə rezorbsiyadan sonra kontakt osteogenez vasitasilə inteqrasiya olunurlar, ya da onlar iltihablaşma reaksiyası çərçivəsindəmakrofaqlar tərəfindən həzm olunurlar.
Ideal olaraq, material osteoblastlar tərəfindənremodelləşdirmə olunandan sonra osteoklastlar tərəfindən rezorbsiya olunmalıdır. Indiyədək bu xüsusiyyətlər ancaq autotransplantatlara xas idi. CERASORB M-də də bu xüsusiyyətləri var. Lakin allotransplantatlarla ətraf sərt və yumşaq toxumalar arasındakı münasibət barədə bu günədək bildiklərimiz bizə heç bir başqa material sinfini istisna etməyə imkan verir.
Məsaməli sistemə malik CERASORB M ilkin əlverişli konfiqurasiyası mülayim və effektli sağalmanı təmin edir. Mikrimetrik ölçüdə olan məsamələr sümük yaradıcı hüceyrələrin və birləşdirici toxuma liflərinin materialın içində inkişaf etməyinə şərait yaradır, hansılar ki matrisa da multifokal (çox ocaqlı) osteogenez mənbələri yaradır.
Makroməsamələr (100-500 µm ölçüdə) isə matriçaya inkişaf etmiş hüceyrə və lif elementlərinin yeni əmələ gəlmiş sümüyün qidalanması üçün oraya qan damarlarının inkişaf etməsinə şərait yaradır. Yüksək ümumi məsaməlik (təxminən 65%) kapilyar effekti gücləndirir və bununla da hüceyrə təchizatı üçün özül və materialın sonrakı rezorbsiyası üçün şərait yaradır. Poliqonal qranullar onlarla asan davranmağa və onları sdaə tərzdə tətbiq etməyə imkan verir və arzuolunmaz mikro-hərəkətlərin qarşısını alır. Qranullar yumrudur və səthlərində iti kənarları yoxdur. Defektdən alınmış qan ilə qarışdırılan material asanca davranılır və transplantasiya olunan sahədə etibarlı dayanır. Kiçik həcm sıxlığına və yüksək rekonstruktiv həcminə görə boşluqların doldurulması üçün az material lazım olur və buna görə də orqanizm tərəfindən materialın rezorbsiyası üçün sərf olunan güc və cərrahın istifadə etdiyi materialın həcmi minimallaşır.
CERASORB M aşağı risk dərəcəsi olan material kimi də münasibdir: infeksiyanın potensial və ya qaçılmaz transmissiyasına (keçməsi) qarşı qeyri-həssaslıq, kritik ölçüyədək ( 5 sm³ ) olan defektləri doldurma imkanı, yüksək dərəcədə rezorbsiya və sümüklə əvəzolunma,münasib qiymətə kliniki qəbulda təhlükəsiz və rahat davranma, rentgenoloji izləməyə imkan verən rentgenkontrastlıq, yüksək təmizliyinə görə məhkəmə tərəfindən irad edilə bilinmir, metalsızdır, tam sintetik məhsuldur.
Bir neçə məruzədə suboptimal sümüki regenerasiyası haqqında məlumat verilmişdir. Bu əsasən birləşdirici toxumanın erkən inkişafı ilə əlaqədardır, hansı ki transplantasiya materialının resipiyent sahə ilə birbaşa kontaktının qarşısını alır. Yüksək dərəcədə müvəffəqiyyət əldə etmək üçün materialı doldurmazdan əvvəl sümük boşluğunun yumşaq toxumalardan tam təmizlənməsi vacibdir.
CERASORB materialının bu yaxınlardakı təmizlik dərəcəsinin >99% kimi təsdiqlənməsi onun “ TCPs” ümumdünya standartı almasına səbəb olmuşdur. Istehsal edilən yüksək fazalı təmizlik etibarlı və proqnozlaşdırıla bilən regenerasiyanı təmin edir, çünki istifadəçilər CERASORB və ya CERASORB M hər qutusunda hər zaman eyni kimyəvi xüsusiyyətlərə malik materialın aşkar edilməsindən əmin olmalıdırlar.

• Yekun

CERASORB M stomotoloji praktikada öz məsaməliyi ilə təbii süngəri sümüyə bənzəyən ideal sintetik materialdır. Tam sintetik olduğuna görə, o cərrahı və pasiyenti bioloji mənşəli materiallar kimi riskə atmır ( potensial allergiya,infeksiya və s.) və ona görə də pasiyent haqqında dərin məlumatlar tələb olunmur. Material asan davranılmaqla, optimal təbiq olunmaqla və retensiya ilə səciyyələnir. Tez sorulma ( fərdi phiziologiya ilə müəyyən olan ) və eyni zamanda yeni sümüyün yaranması hətta problemli pasiyentlərdə belə rekonstruksiyanı asanlaşdırır hansılarda ki, kiçik sümük həcminə baxmayaraq dərhal implantat yerləşdirmək tələb olunur və hansılara ki, 4-6 ay rekonstruksiyadan sonra implantat yerləşdirmək lazım gəlir.
Bu tədqiqata cəlb olunan pasiyentlərə adekvat rekonstruksiya və ya auqmentasiya aparıldıqdan sonra bir və ya iki mərhələli silindrik OSS-və ya kök şəkilli NT-Osseotite titan implantatlar yerləşdirilmişdir.

• Ədəbiyyat

1. Banwart JC, Asher MA, Hassanein RS: lliac crest bone graft harvest donor site morbidity. A statistical evaluation. Spine 1995 May 1;20 (9):1055-60.
2. Bauer G, G. Hohenberger G (1989): Ursachen des enterschiedlichen Verhaltens von bioaktiven Calciumphosphatkeramiken im Organismus. Cfi/Ber. DKG 1989, 66 (1/2): 23-27.
3. de Groot K (1989) Effect of Porosity and Physicochemical Properties on the Stability, Resorption and Strength of Calcium Phosphate Ceramics Ann. N. Y. Acad. Sci. 1988, 227-233.
4. Eggli PS, Mueller W, Schenk RK (1987): The Role of Pore Size on Bone İngrowth and implant Substitution In Hydroxyapatite and Tricalcium Phosphate Ceramics; a Histologic Study in Rabbits. İn: A. Pizzoferranto, P. G. Marchetti, A. Raviglioli, A. J. C. Lee (eds. ): Biomaterials and clinical application, Elsevier Science Publ. Amsterdam 1987, 53-56.
5. Hauschild G, Bader A: Vor- und Nachteile synthetischer versus xenogener Knochenaufbaumaterialien. Tierärztliche Praxis Kleintiere 2004, 32:67-70
6. Hoenig JF, Merten HA, Heinemann DE: Risk of transmission of agents associated with Creutzfeldt-Jakob disease and bovine spongiform encephalopathy. Plast Reconstr Surg. 1999 Apr; 103 (4):1324-5
7. Horch HH, Sader R, Kolk A: Synthetische, phasenreine Beta-Tricalciumphosphat-Keramik (Cerasorb) zur Knochenregeneration bei der rekonstruktiven Chirurgie der Kiefer – Eine klinische Langzeitstudie mit Literaturübersicht. Deutsche Zahnärztliche Zeitschrift 2004, 12:680-686.
8. International Center of Diffraction Data (İCDD), Pennsylvania, USA (2005): Powder Diffraction File PDF 2, Set 55, PDF #55-898(2005), which replaced #9 – 169 (1959).
9. Jäger M, Westhoff B, Wild A Krauspe R (2005): Knochenspanentnahme am Becken, Techniken und probleme. Der Orthopäde, published online 2005 August 2: 1-34.
10. Joshi A, Kostatiks GC: An investigation of postoperative morbidity following iliac crest graft harvesting. Br Dent J. 2004 Feb 14;196 (3):167-71
11. Müller-Mai C (2003): Bioaktive Granulate in der Unfallchirurgie. VNM Science Publishing GmbH & Co KG, München 2003.
12. Neukam FW, Buser D: Implantate bei unzureichendem Knochenangebot. İn: Koeck B, Wanger W, eds. Implantologie. 1. Ed. München, Wien, Baltimore: Urban&Schwarzenberg, 1996:177-218,
13. Niedhart C, Pingsmann A, Jurgens C, Marr A, Blatt R, Niethard FU: Komplikationen nach Entnahme autologen Knochens aus dem ventralen und dorsalen Beckenkamm – eine prospektive, kontrollierte Studie. Z Orthop İhre Grenzgeb. 2003 Jul-Aug;141(4):481-6.
14. OLG Stuttgart, Germany 12. Juli 2005 AZ:1 U 25/05.
15. Palm F: Calcium Phosphate Ceramic as a Bone Substitution Material. İnt. J. Oral İmpl. 2004, 3, 14-23.
16. St John TA, Vaccaro AR, Sah AP, Schaefer M, Berta SC, Albert T, Hilibrand A: Physical and monetary costs associated with autogenous bone graft harvesting. Am J Orthop. 2003 Jan;32 (1):18-23,
17. Szabó G, Huys L, Coulthard P, Maiorana C, Garagiola U, Barabás J, Nèmeth Z, Hrabák K, Suba Z: A Prospective Multicenter Randomized Clinical Trial of Autogenous Bone Versus ß-Tricalsium Phospate Graft Alone for Bilateral Sinus Elevation: Histologic and Histomorphometric Evaluation. İnt J Oral Maxillofac implants 2005;20:371-381.
18. Tadic D, Eppıe M: A thorough physicochemical characterisation of 14 calcium phosphate-based bone substitution materials in comprasion to natural bone. Biomaterials 2004; 25 (6): 987-994.